Thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và được các chuyên gia nhận định sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong các năm tới. Do đó, nhiều công ty, doanh nghiệp trên đất nước ta có chiến lược đầu tư kinh doanh thông qua sử dụng thương mại điện tử để không ngừng nâng cao lợi nhuận. Điều này kéo theo nhu cầu về nguồn nhân lực đang trở nên vô cùng cấp bách.

Theo kết quả nghiên cứu gần đây của Big Commerce, hơn 50% người tiêu dùng thích mua sắm trực tuyến và toàn bộ thị trường thương mại điện tử đã tăng trung bình hơn 20% mỗi năm. Còn khảo sát của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp ngành thương mại điện tử có việc làm được ghi nhận tại một số trường Đại học, Cao đẳng đạt tới trên 90%.

Thông qua thực tiễn dạy và học ngành Thương mại điện tử tại Trường Cao đẳng Ngoại ngữ và Công nghệ Hà Nội (FTC) bài viết này muốn chia sẻ với các bạn một số khái niệm liên quan đến thương mại điện tử và nêu khái quát các bước kinh doanh bằng thương mại điện tử.

1. Ngành học thương mại điện tử là gì?

Ngành học Thương mại điện tử là sự giao thoa giữa ngành kinh doanh và công nghệ thông tin. So với các ngành nghề khác thì mức lương ngành Thương mại điện tử khá cao, đối với sinh viên mới ra trường và ít kinh nghiệm sẽ có mức lương từ 7 - 9 triệu đồng/ tháng. Ngoài ra, tùy vào năng lực, vị trí và kinh nghiệm làm việc sẽ có mức lương cao hơn từ 10 - 20 triệu đồng/ tháng.

2. Thương mại điện tử là gì? Ra mắt và phát triển kênh bán hàng trực tuyến

a. Thương mại điện tử là gì?

Thương mại điện tử là hoạt động mua bán hàng hóa và dịch vụ trên internet. Đó là trung tâm thành phố nhộn nhịp của bạn hoặc cửa hàng truyền thống được dịch thành số 0 và số 1 trên xa lộ internet. Ước tính có khoảng 2,14 tỷ người trên toàn thế giới mua hàng hóa và dịch vụ trực tuyến.

Thương mại điện tử là một cách mọi người mua và bán mọi thứ trong bán lẻ. Một số công ty chỉ bán sản phẩm trực tuyến, trong khi những người bán khác sử dụng thương mại điện tử như một phần của chiến lược rộng hơn bao gồm các cửa hàng thực tế và các kênh phân phối khác. Dù bằng cách nào, thương mại điện tử cho phép các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và công ty lớn bán sản phẩm trên quy mô lớn và tiếp cận khách hàng trên toàn thế giới.

b. Một trang web thương mại điện tử là gì?

Trang web thương mại điện tử là cửa hàng kỹ thuật số của bạn trên internet. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch giữa người mua và người bán. Đó là không gian ảo nơi bạn trưng bày sản phẩm và khách hàng trực tuyến đưa ra lựa chọn. Trang web của bạn đóng vai trò là cửa hàng trình bày sản phẩm, nhân viên bán hàng và máy tính tiền của kênh kinh doanh trực tuyến của bạn.

Các doanh nghiệp có thể tạo trải nghiệm cửa hàng có thương hiệu trên một cửa hàng như Tiki hay xây dựng trang web thương mại của riêng họ trên một miền chuyên dụng hoặc thực hiện tất cả theo cách tiếp cận đa kênh.

c. Kinh doanh thương mại điện tử là gì?

Doanh nghiệp thương mại điện tử là một công ty tạo ra doanh thu từ việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ trực tuyến.

Hình 1. Mô hình kinh doanh Thương mại điện tử.

Ví dụ: một công ty thương mại điện tử có thể bán mĩ phẩm, quần áo, đồ gia dụng, … Bạn có thể điều hành một doanh nghiệp thương mại điện tử từ một trang web hoặc thông qua nhiều kênh trực tuyến như mạng xã hội và email.

d. Thương mại điện tử hoạt động như thế nào?

Thương mại điện tử hoạt động bằng cách kết nối người mua và người bán bằng nhiều kênh điện tử khác nhau. Ví dụ: bạn cần một kênh, chẳng hạn như trang web hoặc mạng xã hội, để khách hàng có thể tìm thấy sản phẩm và dịch vụ để mua. Sau đó, bộ xử lý thanh toán cho phép trao đổi hàng hóa hoặc dịch vụ. Sau khi giao dịch thành công, khách hàng sẽ nhận được email, Zalo hoặc SMS xác nhận và biên nhận có thể in được.

Nếu giao dịch là hàng hóa thì người bán sẽ vận chuyển hàng hóa và gửi cho khách hàng số theo dõi qua email, Zalo hoặc SMS. Nếu giao dịch dành cho một dịch vụ thì nhà cung cấp dịch vụ có thể liên hệ để lên lịch và hoàn thành dịch vụ.

e. Các bước bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử

Các bước để bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử có thể khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như mặt hàng bạn muốn bán. Ví dụ: nếu bạn  bán dịch vụ thì không cần quản lý hàng tồn kho hoặc thực hiện đơn hàng. Nếu bạn muốn bán sản phẩm trực tuyến thì hàng tồn kho và quá trình xử lý đơn hàng có thể sẽ đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của bạn.

Dưới đây là một số bước bạn có thể làm theo để bắt đầu kinh doanh bằng thương mại điện tử:

• Nghiên cứu ý tưởng kinh doanh, xem xét các rủi ro khi thực hiện các ý tưởng kinh doanh;
• Sử dụng các công cụ tìm kiếm, nghiên cứu thực tiễn để khẳng định có nhu cầu về sản phẩm bạn muốn bán;
• Xác định cách bạn sẽ bán và vận chuyển sản phẩm cho khách hàng;
• Nghiên cứu chọn nhà cung cấp và nhà sản xuất;
• Tìm kênh trực tuyến nào bạn sẽ bán thông qua cửa hàng của Tiki chẳng hạn;
• Xây dựng một trang web hoặc cửa hàng trực tuyến và tải sản phẩm lên;
• Lập kế hoạch cho chiến lược thực hiện đơn hàng của bạn;
• Khởi đầu thu hút khách hàng bằng các chương trình khuyến mãi.

Hiện nay, trường Cao đẳng Ngoại ngữ và Công nghệ Hà Nội (FTC) đang đào tạo sinh viên ngành Thương mại điện tử với quy mô ngày càng tăng.

Nếu bạn có ý tưởng kinh doanh bằng thương mại điện tử thì Trường là nơi cung cấp những kiến thức đã trình bày trong bài viết trên đây, chắc chắn sẽ giúp bạn thành công trên con đường lựa chọn.

Hình 2. Sinh viên Thương mại điện tử tại FTC trong giờ học.