Blog post
Bạn muốn trở thành người đưa ra quyết định – chứ không chỉ làm theo? (Phần 1)
Trong cuộc sống và công việc, mỗi chúng ta đều từng đứng trước những tình huống buộc phải lựa chọn – giữa việc làm theo chỉ đạo hay dấn thân để trở thành người đưa ra quyết định. Làm theo đôi khi an toàn, ít rủi ro và thoải mái hơn, nhưng trong dài hạn, chính khả năng đưa ra quyết định mới là yếu tố then chốt giúp mỗi cá nhân vươn lên trở thành nhà lãnh đạo, người dẫn đầu hay đơn giản là chủ nhân cuộc sống của mình. Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để thoát khỏi tâm thế “người thừa hành” và bước vào vị trí “người quyết định”?
I. Vì sao bạn nên trở thành người đưa ra quyết định?
-
Chủ động nắm bắt cuộc sống và sự nghiệp
Người đưa ra quyết định là người nắm quyền kiểm soát. Thay vì bị cuốn theo dòng chảy hay phụ thuộc vào mệnh lệnh của người khác, họ chủ động xác định mục tiêu, vạch ra con đường đi và chịu trách nhiệm cho kết quả đạt được. Điều này không chỉ đúng trong vai trò lãnh đạo mà còn ở từng vị trí công việc nhỏ nhất – từ nhân viên bán hàng đến kỹ sư, từ người làm bánh đến nhà thiết kế.
-
Phát triển tư duy độc lập và sáng tạo
Khi bạn chỉ làm theo, bạn không cần phải suy nghĩ nhiều – công việc trở nên máy móc. Nhưng người ra quyết định luôn phải phân tích, đánh giá, so sánh các lựa chọn khác nhau và cân nhắc hệ quả. Quá trình này kích thích tư duy phản biện, sự sáng tạo và rèn luyện óc suy luận – những kỹ năng rất cần trong thế giới biến đổi nhanh như hiện nay.
-
Tăng cơ hội thăng tiến và khẳng định bản thân
Trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, những người dám đưa ra quyết định, dám chịu trách nhiệm và có kết quả rõ ràng luôn được đánh giá cao. Họ thường được tin tưởng giao phó những vai trò quan trọng hơn, được đào tạo nâng cao và có nhiều cơ hội thăng tiến hơn những người chỉ làm theo chỉ dẫn.
II. Tâm lý “chỉ làm theo” đến từ đâu?
-
Nỗi sợ sai lầm
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người ngại quyết định là sợ sai. Họ lo rằng nếu đưa ra lựa chọn sai, họ sẽ bị khiển trách, phê bình hoặc gây hậu quả xấu. Điều này đặc biệt đúng ở những nơi mà văn hóa doanh nghiệp còn thiếu sự khuyến khích thử nghiệm và khoan dung với thất bại.
-
Thói quen phụ thuộc
Từ nhỏ, nhiều người đã được dạy rằng phải “nghe lời” – từ cha mẹ, thầy cô đến cấp trên. Thói quen này, nếu không được điều chỉnh, sẽ khiến một người lớn lên với tư duy phục tùng và mất dần khả năng tự đưa ra lựa chọn.
-
Thiếu tự tin và kỹ năng
Đưa ra quyết định không chỉ đòi hỏi lòng can đảm mà còn cần kiến thức, kỹ năng và trải nghiệm. Nếu một người cảm thấy mình chưa đủ năng lực, họ dễ rơi vào trạng thái “làm theo cho an toàn”.
