Sinh viên ngành Kinh tế Thương mại cần chuẩn bị gì để thích nghi với thị trường lao động 4.0?

1. Tư duy đổi mới và sáng tạo trong mô hình kinh doanh

/upload/images/khoa-kinh-te-thuong-mai/chuan-bi-de-thich-nghi-voi-thi-truong-4.0-1.png

Trong kỷ nguyên công nghệ, các mô hình kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng và trở nên linh hoạt hơn bao giờ hết. Sinh viên cần hiểu và phân tích cách các doanh nghiệp hiện đại hoạt động – từ mô hình freemium (cung cấp sản phẩm miễn phí với tùy chọn trả phí cao hơn), dropshipping (bán hàng không cần kho), đến subscription (thu phí định kỳ). Mỗi mô hình đều có đặc điểm vận hành và chiến lược tăng trưởng khác nhau.

Để thật sự hiểu và vận dụng được các mô hình này, sinh viên cần làm quen với cách xây dựng phễu khách hàng (sales funnel), vòng đời sản phẩm (product lifecycle), cũng như chiến lược giữ chân khách hàng (retention strategy). Khả năng phân tích và so sánh giữa các mô hình sẽ giúp sinh viên đưa ra lựa chọn phù hợp khi khởi nghiệp hoặc đưa ra đề xuất cải tiến cho doanh nghiệp khi đi làm.

Ngoài ra, việc cập nhật các xu hướng kinh doanh toàn cầu như kinh tế nền tảng (platform economy), sharing economy (kinh tế chia sẻ) hay blockchain cũng rất quan trọng để không bị lạc hậu trong tư duy hội nhập. Điều quan trọng là sinh viên không chỉ biết các thuật ngữ, mà còn hiểu cách vận dụng chúng vào tình huống cụ thể.

2. Hiểu biết luật pháp và đạo đức nghề nghiệp

/upload/images/khoa-kinh-te-thuong-mai/chuan-bi-de-thich-nghi-voi-thi-truong-4.0-2.png

Thế giới phẳng đồng nghĩa với những quy định pháp lý phức tạp và ràng buộc hơn. Sinh viên ngành Kinh tế Thương mại phải hiểu rõ những quy định liên quan đến thương mại điện tử, quyền sở hữu trí tuệ, thuế quan, bảo mật thông tin và tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Những kiến thức này giúp doanh nghiệp vận hành đúng luật, tránh các rủi ro như bị kiện tụng, bị phạt hành chính, hoặc mất uy tín thương hiệu.

Chẳng hạn, khi làm việc với khách hàng quốc tế, sinh viên cần hiểu các điều khoản trong hợp đồng thương mại, Incoterms, hoặc luật xuất nhập khẩu. Khi làm trong lĩnh vực marketing, sinh viên cần biết ranh giới giữa tiếp thị sáng tạo và thông tin sai lệch, biết bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng theo đúng quy định của luật pháp như GDPR.

Bên cạnh đó, đạo đức nghề nghiệp không chỉ là một khái niệm lý thuyết – đó là yếu tố then chốt trong mọi quyết định kinh doanh. Việc quảng cáo minh bạch, đối xử công bằng với khách hàng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo tính liêm chính trong nội bộ tổ chức chính là những biểu hiện cụ thể của đạo đức nghề nghiệp thời đại số.

3. Kỹ năng sử dụng công cụ hỗ trợ chuyên ngành

/upload/images/khoa-kinh-te-thuong-mai/chuan-bi-de-thich-nghi-voi-thi-truong-4.0-3.png

Sự am hiểu công nghệ là điều kiện tiên quyết trong môi trường lao động 4.0. Sinh viên cần thành thạo các công cụ hỗ trợ như phần mềm quản lý gian hàng (Shopee Seller Center, Lazada Seller Hub), nền tảng quảng cáo số (Meta Ads Manager, Google Ads), và phần mềm quản lý tiếp thị tự động như Mailchimp, Canva, hoặc Hootsuite.

Việc biết sử dụng Google Analytics để phân tích hành vi khách truy cập website, hiểu cơ bản về SEO để tối ưu nội dung hiển thị trên công cụ tìm kiếm, hay thiết lập chatbot hỗ trợ khách hàng tự động là những kỹ năng ngày càng được đánh giá cao trong tuyển dụng. Không chỉ biết sử dụng, sinh viên còn cần hiểu cách đánh giá hiệu quả công cụ, biết khi nào cần điều chỉnh chiến lược và khi nào nên thay đổi công cụ khác phù hợp hơn.

Thành thạo công cụ giúp sinh viên tăng hiệu quả công việc, làm việc nhanh chóng và chính xác, đồng thời chứng tỏ khả năng thích nghi với hệ sinh thái kỹ thuật số. Việc biết sử dụng dashboard, thiết kế chiến dịch quảng cáo, phân tích số liệu chuyển đổi sẽ là điểm cộng lớn trong mắt nhà tuyển dụng.

4. Phát triển kỹ năng cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

/upload/images/khoa-kinh-te-thuong-mai/chuan-bi-de-thich-nghi-voi-thi-truong-4.0-4.png

Cá nhân hóa không còn là xu hướng, mà là tiêu chuẩn mới trong trải nghiệm khách hàng. Điều này đòi hỏi sinh viên phải biết cách thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng: từ lịch sử mua sắm, hành vi truy cập đến phản hồi sau bán. Kỹ năng này cần đi kèm với tư duy khách hàng – tức khả năng đặt mình vào vị trí người tiêu dùng để đưa ra giải pháp phù hợp nhất.

Việc ứng dụng AI, chatbot, email tự động và phân loại khách hàng theo tệp sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa trải nghiệm từng cá nhân, từ đó nâng cao doanh thu và tăng độ gắn kết. Cá nhân hóa còn giúp doanh nghiệp khác biệt hóa sản phẩm, duy trì mối quan hệ lâu dài và cải thiện chỉ số hài lòng của khách hàng (CSAT).

Đối với sinh viên, việc thực hành cá nhân hóa có thể bắt đầu từ các dự án nhỏ như xây dựng chiến dịch email marketing theo từng phân khúc khách hàng, thiết kế giao diện trang web phù hợp với hành vi truy cập, hoặc điều chỉnh nội dung quảng cáo theo từng nền tảng. Những kỹ năng này không chỉ có giá trị học thuật mà còn cực kỳ thiết thực khi bước vào môi trường làm việc thực tế.

Các bài viết khác

(024) 6292 8282
(024) 6292 8282 089 983 3579