Khoa Ngôn ngữ Nhật Bản - Hàn Quốc
“Cảm ơn và xin lỗi” – Hai từ truyền thông quyền lực nhất trong xã hội Nhật
Trong một xã hội mà lời nói luôn đi kèm với hành vi, Nhật Bản đã và đang chứng minh rằng những điều tưởng chừng nhỏ nhặt lại có sức mạnh lan tỏa vô cùng lớn. Không cần chiến dịch rầm rộ, không cần thông điệp phức tạp – chỉ hai từ đơn giản: “Arigatou” (Cảm ơn) và “Sumimasen” (Xin lỗi), đã trở thành công cụ truyền thông mềm quyền lực bậc nhất, góp phần định hình nền văn hóa ứng xử và hình ảnh con người Nhật trong mắt thế giới.
Cảm ơn – Không chỉ là phép lịch sự
Ở Nhật, “Cảm ơn” không chỉ được nói khi ai đó giúp đỡ bạn. Nó còn được dùng để thể hiện sự trân trọng, khiêm nhường và biết ơn với mọi điều nhỏ bé trong cuộc sống – từ lời chào của nhân viên siêu thị, đến cúi đầu của người quét đường. Dù là người lớn hay trẻ nhỏ, nói “cảm ơn” là một phản xạ văn hóa được giáo dục từ sớm.
Đó không chỉ là lời nói – mà là một thông điệp truyền thông ngầm: Tôi coi trọng bạn, tôi không xem những gì bạn làm là hiển nhiên. Và trong một xã hội đề cao sự tôn trọng lẫn nhau như Nhật Bản, đó chính là chất keo gắn kết bền vững hơn cả.
Xin lỗi – Sức mạnh của sự chịu trách nhiệm
“Sumimasen” trong tiếng Nhật có thể vừa mang nghĩa “xin lỗi”, vừa mang nghĩa “làm phiền” hoặc thậm chí thay cho lời “cảm ơn” khi nhận được sự giúp đỡ. Tần suất người Nhật nói “xin lỗi” khiến nhiều người nước ngoài ngạc nhiên: họ xin lỗi ngay cả khi không hoàn toàn có lỗi – chỉ vì họ tin rằng duy trì sự hòa thuận và nhận trách nhiệm chung quan trọng hơn việc tranh cãi ai đúng, ai sai.
Truyền thông Nhật Bản cũng thể hiện rõ tinh thần này: các CEO công khai xin lỗi trước công chúng, quan chức cúi đầu xin lỗi vì những thiếu sót của bộ máy. Trong đó, lời xin lỗi không chỉ để “xoa dịu” mà còn thể hiện đạo đức trách nhiệm và sự trung thực – một hình thức truyền thông nhân văn và bền vững.
Truyền thông bắt đầu từ cách sống
Cả “cảm ơn” và “xin lỗi” ở Nhật không đơn thuần là câu nói – mà là một hệ giá trị đạo đức được truyền thông qua từng hành vi hàng ngày. Điều này không chỉ tạo nên một xã hội văn minh, mà còn trở thành nét đặc trưng khiến người nước ngoài luôn ấn tượng khi tiếp xúc với người Nhật.
Chính nhờ những điều tưởng như nhỏ nhặt ấy, người Nhật đã giới thiệu bản sắc của họ một cách bền bỉ và tự nhiên – không cần quảng bá rầm rộ, không cần hình ảnh hào nhoáng.
Kết Luận
“Cảm ơn” và “Xin lỗi” – hai từ tuy ngắn gọn nhưng là sợi chỉ đỏ dệt nên mạng lưới truyền thông tinh tế trong xã hội Nhật. Sự trân trọng và lòng khiêm nhường ẩn chứa trong đó đã trở thành biểu tượng của một nền văn hóa nơi giao tiếp không phải là để thắng, mà là để hiểu và hòa hợp.
