
Khoa Ngôn ngữ Nhật Bản - Hàn Quốc
Lễ hội Tanabata – Khúc hát của những vì sao xa xôi
Giữa muôn vàn lễ hội rực rỡ của đất nước mặt trời mọc, Tanabata – hay còn gọi là “Lễ hội Thất Tịch” – nổi bật như một bản tình ca dịu dàng, chất chứa ước mơ và khát vọng. Vào mỗi mùa hè, khắp các con phố tại Nhật Bản lại ngập tràn sắc màu của những dải giấy ngũ sắc, những cành tre trang trí và hàng ngàn điều ước nhỏ bé được viết bằng tất cả sự chân thành. Tanabata không chỉ là một ngày hội dân gian, mà còn là nơi kết tinh của truyền thuyết lãng mạn, triết lý nhân sinh và nét đẹp tâm hồn người Nhật.
1. Nguồn gốc huyền thoại
Chuyện kể rằng, trên thiên đình có một nàng công chúa tên là Orihime (織姫) – con gái của Thiên Đế, người chuyên dệt vải bên bờ sông thiên hà (Amanogawa – 天の川, tức dải Ngân Hà). Những tấm vải nàng dệt đẹp đến mức chúng được dùng để may áo cho chư thần, khiến nàng luôn phải làm việc không ngừng nghỉ, cô đơn và buồn bã vì chẳng có ai để sẻ chia.
Cảm thương con gái, Thiên Đế quyết định se duyên cho nàng với Hikoboshi (彦星) – một chàng chăn bò cần mẫn sống ở bờ bên kia của dải Ngân Hà. Ngay từ lần gặp đầu tiên, họ đã phải lòng nhau. Tình yêu của họ nhanh chóng đơm hoa kết trái, và rồi… cả hai chìm đắm trong hạnh phúc.
Thế nhưng, hạnh phúc ấy khiến Orihime xao lãng việc dệt vải, còn Hikoboshi cũng bỏ bê việc chăn trâu khiến bầu trời trở nên hỗn loạn. Thiên Đế nổi giận, chia cắt hai người bằng dải Ngân Hà mênh mông, và chỉ cho phép họ được gặp nhau một lần duy nhất mỗi năm – vào đêm mùng 7 tháng 7.
Vào ngày ấy, nếu trời quang đãng, đàn chim ác là sẽ bay đến làm cầu bắc qua sông trời để hai người đoàn tụ. Nhưng nếu trời mưa, dòng nước dâng cao, đôi tình nhân sẽ phải đợi thêm một năm nữa để được gặp lại.
2. Phong tục và nghi lễ
Điểm nổi bật của lễ hội Tanabata chính là những mảnh giấy nguyện ước (tanzaku) đầy màu sắc, nơi mọi người viết điều ước của mình và treo lên cành tre xanh. Các cành tre được trang trí bằng vô vàn đồ thủ công xinh xắn như: dải giấy ngũ sắc, hình chim hạc, dây trang trí, kimono mini,... Mỗi món đồ đều mang một ý nghĩa riêng, như mong cầu học giỏi, gia đình hạnh phúc, công việc suôn sẻ,…
Ở nhiều nơi, cành tre sau lễ sẽ được thả trôi theo sông hoặc mang đi đốt, với niềm tin rằng điều ước sẽ được gửi tới trời cao cùng khói hương hay dòng nước.
3. Lễ hội Tanabata ở các địa phương
Tanabata được tổ chức ở khắp nơi tại Nhật Bản, nhưng nổi bật nhất là ba lễ hội lớn:
- Lễ hội Tanabata Sendai (Tỉnh Miyagi): Diễn ra vào đầu tháng 8, nổi tiếng với những dải trang trí khổng lồ treo dọc các con phố, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm.
- Lễ hội Tanabata ở Hiratsuka (Tỉnh Kanagawa): Một trong những lễ hội Tanabata lớn nhất vùng Kanto, nổi bật với không khí náo nhiệt và các cuộc diễu hành đầy màu sắc.
- Lễ hội Shonan Hiratsuka Tanabata: Pha trộn nét truyền thống và hiện đại, nổi bật với các nhân vật manga và anime xuất hiện trên đồ trang trí.
4.Ý nghĩa nhân văn sâu sắc
Tanabata không chỉ là dịp lễ truyền thống, mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Trong xã hội hiện đại đầy bận rộn và áp lực, lễ hội này là dịp để người Nhật tạm gác lại những lo toan thường nhật, dành một chút thời gian suy ngẫm và viết ra điều mình thật sự mong muốn.
Đó cũng là khoảnh khắc kết nối giữa người với người: cha mẹ cùng con cái viết ước mơ, bạn bè cùng nhau dạo phố trong bộ yukata, người yêu lặng lẽ treo điều ước lên cành tre rồi nhìn nhau mỉm cười dưới bầu trời sao lấp lánh.
Tanabata không chỉ là ngày kỷ niệm tình yêu lãng mạn, mà còn là dịp để con người suy ngẫm về niềm tin, hy vọng và sự chờ đợi. Trong nhịp sống hiện đại, lễ hội Tanabata nhắc nhở chúng ta về giá trị của những ước mơ, của lòng kiên trì và tình cảm chân thành – dù bị chia cắt bởi không gian hay thời gian, những trái tim chân thành vẫn luôn tìm được đường trở về bên nhau.
Kết luận
Lễ hội Tanabata không chỉ là một trong những ngày hội đẹp nhất trong năm ở Nhật Bản, mà còn là nơi kết nối giữa truyền thuyết và hiện thực, giữa ước mơ và cuộc sống. Trong ánh sáng lung linh của những dải trang trí, giữa không gian yên bình của đêm mùa hè, người ta vẫn lặng lẽ viết những điều ước lên giấy – bởi ai cũng có một vì sao cho riêng mình.