Khoa Ngôn ngữ Nhật Bản - Hàn Quốc
VĂN HOÁ "KAWAII" VÀ ẢNH HƯỞNG TOÀN CẦU
Nhật Bản có một nét văn hoá độc đáo và có ảnh hưởng rộng rãi trên toàn cầu chính là văn hoá "kawaii" – tức là sự dễ thương. Từ một xu hướng thẩm mỹ trong giới trẻ Nhật Bản, "kawaii" đã trở thành biểu tượng văn hoá đại chúng, lan rộng khắp thế giới và ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như thời trang, thiết kế, giải trí và cả lối sống.
1. Nguồn gốc và đặc điểm của văn hoá "kawaii"
Từ "kawaii" (可愛い) trong tiếng Nhật có nghĩa là dễ thương, đáng yêu. Văn hoá "kawaii" bắt đầu nổi lên vào thập niên 1970, khi giới trẻ Nhật Bản phát triển lối viết tay kiểu "burikko" với những ký tự tròn trịa, trái tim và hình vẽ ngộ nghĩnh. Kể từ đó, "kawaii" dần dần trở thành một hiện tượng văn hoá đại chúng, gắn liền với hình ảnh của những nhân vật hoạt hình như Hello Kitty, Pikachu, Doraemon, hay phong cách thời trang Harajuku – nơi các bạn trẻ thể hiện cá tính qua trang phục màu sắc, phụ kiện dễ thương và phá cách.
Đặc điểm của văn hoá "kawaii" không chỉ nằm ở vẻ bề ngoài dễ thương, mà còn bao gồm cảm giác trong sáng, ngây thơ, và đôi khi là phi thực tế – như cách người lớn Nhật Bản vẫn yêu thích thú nhồi bông hay sưu tầm các vật phẩm hoạt hình dù đã trưởng thành.
2. Ảnh hưởng của văn hoá "kawaii" tại Nhật Bản
Tại Nhật Bản, "kawaii" không chỉ là xu hướng, mà gần như trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày. Các công ty sử dụng linh vật dễ thương để quảng bá thương hiệu (như Kumamon của tỉnh Kumamoto), các biển báo giao thông được thiết kế với hình ảnh nhân vật hoạt hình, thậm chí cảnh sát hay quân đội cũng có… linh vật kawaii để tạo hình ảnh thân thiện với công chúng.
Không chỉ giới trẻ, cả người lớn cũng đón nhận văn hoá "kawaii" như một cách để giảm căng thẳng trong cuộc sống hiện đại đầy áp lực.
3. Sự lan tỏa toàn cầu của văn hoá "kawaii"
Văn hoá "kawaii" không chỉ dừng lại ở Nhật Bản mà đã lan ra toàn cầu thông qua manga, anime, J-Pop, và các thương hiệu như Sanrio, Nintendo, hay Studio Ghibli. Những nhân vật như Hello Kitty, Totoro hay Kirby trở thành biểu tượng quốc tế.
Phong cách thời trang kawaii cũng có ảnh hưởng lớn tại nhiều quốc gia. Các cộng đồng yêu thích Harajuku style xuất hiện ở Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, và cả Việt Nam. Nhiều nghệ sĩ quốc tế như Lady Gaga, Ariana Grande hay Billie Eilish cũng từng thể hiện phong cách lấy cảm hứng từ "kawaii".
Không chỉ trong văn hoá giải trí, "kawaii" còn ảnh hưởng đến thiết kế sản phẩm toàn cầu: từ bao bì mỹ phẩm, đồ dùng học tập, cho đến ứng dụng công nghệ như hình nền điện thoại, biểu tượng cảm xúc (emoji), v.v.
4. Phê bình và tranh luận
Dù được yêu thích, văn hoá "kawaii" cũng nhận nhiều tranh cãi. Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc tôn vinh sự ngây thơ và yếu đuối có thể củng cố hình ảnh phụ nữ lệ thuộc, hoặc duy trì chủ nghĩa tiêu dùng không lành mạnh. Tuy nhiên, những người ủng hộ lại xem "kawaii" như một hình thức phản kháng xã hội – nơi cá nhân được tự do thể hiện sự dịu dàng, yếu mềm trong một xã hội vốn nặng áp lực và kỷ luật.
5. Kết luận
Văn hoá "kawaii" là minh chứng của Nhật Bản trong việc lan tỏa văn hoá ra toàn cầu: Từ sự dễ thương tưởng chừng đơn giản, "kawaii" đã trở thành hiện tượng đa chiều – vừa là xu hướng thẩm mỹ, vừa là phong cách sống và công cụ giao tiếp xuyên biên giới. Trong thời đại toàn cầu hóa, "kawaii" không chỉ giúp thế giới hiểu thêm về Nhật Bản, mà còn góp phần định nghĩa lại cái đẹp theo cách mềm mại, sáng tạo và nhân văn hơn.
